«لیتیوم» ارزش خشک شدن دریاچهها را دارد؟
تاریخ انتشار: ۱۴ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۳۴۶۰۲
به گزارش تابناک به نقل از ایرنا، بررسیها نشان میدهد که اگر چه خشکسالی و سدسازی موجب خشکیدن دریاچههای داخلی شده و تلاشهایی برای احیای آنها هم انجام شده، اما این خشکیدن در پس خود منابع مالی زیادی (استخراج لیتیوم) به همراه دارد.
خشکیدن دریاچههایی مانند ارومیه، دریاچه نمک قم، بختگان، هامون، جازموریان و .
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اما به استناد گزارشهای رسانهای، وجود منابع عظیم «لیتیوم» در کف این دریاچهها شاید یکی از دلایل توجه ناکافی به روند خشک شدن این منابع مهم طبیعی و تعلل در احیای آن باشد.
لیتیوم و کاربرد آن
بیشترین و بزرگترین دخایر لیتیوم دنیا در بولیوی و افغانستان وجود دارد که حتی تعدادی از کارشناسان یکی از دلایل کودتای بولیوی و جنگ امریکا در افغانستان به ویژه در دوران ترامپ را دسترسی به معادن غنی لیتیوم در این کشور میدانستندلیتیوم یک فلز قلیایی نقرهای-سفید و نرم با عدد اتمی ۳ است.
این عنصر در شرایط استاندارد دما و فشار سبکترین فلز و کم چگالیترین عنصر جامد است. به دلیل واکنشپذیری بالای لیتیوم، هرگز نمیتوان آن را به صورت عنصر آزاد در طبیعت پیدا کرد و همواره در بخشی از یک ترکیب شیمیایی که بیشتر یونی است، پیدا میشود.
از آنجایی که لیتیوم در آب حل میشود، به صورت یون در آب اقیانوسها و به صورت نمک در آبها و [خاک]رس هم دیده میشود. لیتیوم و ترکیبهای آن کاربردهای فراوانی دارند از آن جمله در شیشه و سرامیک پایدار در برابر گرما، آلیاژهای با مقاومت بالا نسبت به وزن که در فضاپیماها کاربرد دارد، باتریهای لیتیوم خودروهای برقی و در مصارف پزشکی به عنوان دارو است.
بزرگترین معادن لیتیوم ایران هم در شرق کشور و در استان خراسان جنوبی در شهر نهبندان و اطراف بیرجند قرار دارد. بعد از آن دریاچه نمک قم، چهارمحال و بختیاری و اصفهان هم دارای این معدن هستند. این ماده یک نوع خاک معدنی هست که حتی از آب شور هم به دست میآید.
چند دریاچه در ایران خشک شده است؟
شاید نتوان به درستی تعداد دریاچههای خشک شده ایران را به دست آورد، اما برخی از آنها را به دلیل اهمیت اکولوژیکی میتوان مد نظر داشت. مهمترین و بزرگترین آن، دریاچه ارومیه است که به نظر میرسد این روزها نفسهای آخر را میکشد و چیزی تا مرگ کامل آن باقی نمانده است.
دریاچههای هامون در استان سیستان و بلوچستان در مرز شرقی ایران، دریاچههای کافتر، بختگان، مهارلو، پریشان و طشک در استان فارس، دریاچه جازموریان در جنوب کرمان و غرب سیستان و بلوچستان، تالاب گاوخونی در استان اصفهان، دریاچه نمک و حوض سلطان در استان قم و ... از جمله مهمترین دریاچههای خشک شده ایران هستند که دست بر قضا برخی از آنان مانند دریاچه نمک قم، تالاب حوض سلطان، دریاچه ارومیه و ... از جمله مهمترین منابع غنی «لیتیوم» هستند.
ایران از معدود کشورهایی است که به مقادیر مناسبی از ذخایر عناصر نادر خاکی و فلزات با ارزش دسترسی دارد که بعد از فرآیند اکتشافات پهنههای معدنی در سال ۱۳۹۳، شناسایی ذخایر لیتیوم از جمله اتفاقاتی بود که در این اکتشافات رخ داد و فلزات کمیابی مانند فلز لیتیوم در مناطق مختلف کشور در مقادیر مناسب رصد شد و استحصال نیمهصنعتی آن در دستور کار قرار گرفت.
لیتیوم اکنون در بازارهای جهانی به صورت فلز، حدودا با قیمت ۱۶۰ دلار به ازای هر کیلوگرم به فروش میرسدبیشتر عناصر نادر خاکی و فلزات کمیاب برای استخراج به تکنولوژی بالایی نیاز دارند و بر خلاف دیگر محصولات معدنی در حجم کم و در ابعاد کیلوگرم خرید و فروش میشود که همین امر به علت قیمت بالای آنها و سختی استحصالشان بوده و در صورتی که بتوان در استحصال و تولید این مواد به مزیت رسید، در عمل ارزش افزوده بالایی خواهند داشت، زیرا فلزی مانند لیتیوم در صنایع «هایتک» مصارف بسیاری دارد و استفاده از آن از سال ۲۰۱۵ تاکنون بیش از ۱۰ برابر افزایش داشته است.
اکتشاف و استخراج این فلز نیاز به فناوریهای بالایی دارد و با توجه به اینکه امروز دنیا به سمت اتومبیلهای الکترونیکی پیش میرود که باتری آنها نیز از لیتیوم ساخته میشود، از این فلز با ارزش به عنوان یکی از نیازهای تکنولوژی روز یاد میشود.
لیتیوم اکنون در بازارهای جهانی به صورت فلز، به طور تقریبی ۱۶۰ دلار به ازای هر کیلوگرم به فروش میرسد، همچنین کنسانتره آن با کیفیتهای «درجه کیفیت ساخت باطری»، «کربنات لیتیوم» و «کنسانتره» به ترتیب در حدود ۲۰ هزار دلار، هفت دلار و پنج دلار در هر تن به فروش میرسد.
شاهماهی که به نفع سودجویان شد
چنانچه مشخص است فلز لیتیوم یکی از فلزهای گرانبهایی است که در سالهای اخیر برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار گرفته و تقاضای زیادی در بازارهای جهانی برای آن وجود دارد، بهگونهای که قیمت این فلز در بازار شانگهای، طی کمتر از ۸ ماه بیش از ۴۰۰ درصد افزایش داشته است.
این مطلب با توجه به استخراج تخصصی و سخت این فلز که بیشتر از آب شور اقیانوس و کف دریاها به دست میآید، اما در ایران در عمق نیممتری و در برخی موارد از سطح دریاچههای خشک شده و به سهولت به دست میآید. این موضوع مانند صید شاهماهی است که از برنامههای نامتوازن توسعه، به ویژه در زمینه احداث سدها و خشک شدن تالابها و به نفع سودجویان و مخالفان احیا دریاچهها رقم زده شد.
البته شاید برداشت به این شیوه بسیار راحت و بدون دردسر و کم هزینه باشد، اما در بلند مدت تاثیرات بسیار زیادی بر اکوسیستم داشته و مرگ بسیاری از دریاچهها و تالابها به منزله مرگ طبیعت و خالی از سکنه شدن منطقه درگیر این روند است.
«لیتیوم»
بررسی وضعیت حمایت از محیطزیست در دنیا به حدی جدی است که کشوری مانند سوئد در اروپا با وجود داشتن بزرگترین معدن طلای اروپا (بولیدن)، آن را از سال ۱۹۶۷ تعطیل کرده و تنها دو شرکت معدنی لوندین و سوندیک در این کشور مشغول به کار هستند. استفاده از ذخایر معدنی در حوزه اقتصاد بسیار مهم و ضروری است.
این نحوه استفاده زمانی از اهمیت برخوردار است که بر مبنای اصول توسعه پایدار باشد. سوئد ترجیح داده تا به جای درآمدزایی از معادن، در صنعت گردشگری سرمایهگذاری کند، تا از این طریق محیطزیست خودش را حفظ کرده و درست در زمانیکه بیشتر نقاط دنیا با مشکل کمآبی و فرونشست روبرو هستند، این کشور وضعیت بسیار خوبی داشته و بعید نیست تا در آینده به یکی از معدود مکانهای دنیا برای مهاجرت و فرار از وضعیت بحرانی محیطزیست باشد.
در مجموع میتوان گفت؛ قدر مسلم درآمدزایی از طریق گردشگری و آن هم با وجود پتانسیلهای خوب ایران (دریاچه ارومیه و دریاچه نمک قم در دل کویر) در این حوزه هم پایدارتر و هم منطقیتر خواهد بود.
منبع: تابناک
کلیدواژه: مذاکرات وین پیاده روی اربعین مهدی تاج اربعین زیارت اربعین لیتیوم ارومیه خشک شدن دریاچه ها مذاکرات وین پیاده روی اربعین مهدی تاج اربعین زیارت اربعین دریاچه نمک قم دریاچه ها خشک شده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۳۴۶۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ذهن آمریکااندیش
قضایای برخورد پلیس آمریکا با اعتراضات دانشجویان دانشگاههای آمریکایی به جنایات اسرائیل در غزه، بهانهای شده است تا برخوردهای صورتگرفته با دانشجویان، اساتید و دانشگاه ایرانی در سالیان گذشته و امروز، توجیه شود. چند نکته را درخصوص این مسأله باید روشن کرد.
یک. ارزشهای انسانی و از جمله مهمترینهای آنها نظیر آزادی و عدالت، جهانشمول هستند و ربطی به آمریکا ندارند. اگر در اسناد شکلگیری ایالات متحده آمریکا به ارزشی نظیر آزادی اشاره شده، دلیل آمریکایی بودن این ارزشها نیست. قدمت این ارزشها به اندازه تاریخ بشر، و حداقل تاریخ فلسفیدن و اندیشهورزی درباره انسان و جهان اجتماعی و سیاسی است.
دو. آمریکاییها به بهانه نقض آزادی و حقوق بشر در کشورهای دیگر، این کشورها را تحریم کرده یا به آنها حمله کردهاند. آمریکاییها و بقیه غرب در موارد متعدد با کشورهای ناقض حقوق بشر و از جمله دیکتاتورترینها روابط داشته و کنار آمدهاند، و با دیگرانی به همین دلایل ستیز کردهاند. این گزارهها درست است. اما از این گزارهها نمیتوان نتیجه گرفت که خواست مردم و متفکران کشورها برای تحقق آزادی و جلوگیری از نقض حقوق بشر در کشورشان، خواستهای آمریکایی است و چنین ارزشهایی از اساس غلط یا توهم هستند. هیچ تناقضی بین سرزنش کردن آمریکا برای نقض حقوق بشر و آزادی در کشور خودش یا کشورهای دیگر، و در همان حال مطالبه آزادی و رعایت حقوق بشر در کشور خود وجود ندارد.
سه. اصالت بنیانهای اجتماعی و فلسفی آزادی، حقوق بشر، دموکراسی و توسعه همهجانبه، برآمده از تحقق بخشی از آنها در غرب نیست. کشورهای غربی توانستهاند زودتر از بقیه کشورها، به صورتها و ابعادی از اینها دست یابند. بنیانهای فلسفی برخی نیز در آرای متفکران یونانی-غربی صورتبندی شده است. این به معنای وجود دلایلی برای نفی این ارزشها یا از اساس دروغین یا بیگانه خواندن آنها نیست.
چهار. من هیچ متفکر جدی نمیشناسم که اهمیت ارزشی نظیر آزادی را به آمریکایی یا غربی بودن آن ربط داده باشد. نسل چند دهه گذشته متفکران جدی ایرانی نگفتهاند چون آمریکا فلان گونه است پس ما هم باشیم. متفکران جدی که من میشناسم و خواندهام، آزادی، دموکراسی و توسعه را از منظر نسبت آن با بهروزی ملت ایران ارزیابی کردهاند. اتفاقا ادبیات اندیشه اجتماعی و سیاسی (بالاخص مکاتب انتقادی که در ایران هم پرطرفدار هستند) مملو از نقدها بر دموکراسی، مدلهای مختلف توسعه، و تهدیدهای آزادی و ارزشهای انسانی در همه کشورها و از جمله غرب است.
پنج. گروهی در ایران تلاش میکنند یک آمریکا-غرب خیالی (صرفاً دارای ابعاد مثبت) بسازند، بعد آنرا به منتقدان سیاست و حکمرانی در ایران نسبت داده و آنها را طرفدار چنین آمریکا-غرب خیالی جلوه دهند، و سپس با فروریختن آن با عبارتهای کلیشهای از جنس «اینو چی میگید؟»، منتقدان را بیاعتبار کنند.
شش. گروهی که در بند پنج ذکر کردم، دارندگان ذهن_آمریکااندیش هستند. هویتشان را از ستیز با آمریکای واقعی یا خیالی میگیرند که خود ساختهاند و منتقدان را به دوست داشتن آن متهم میکنند. ذهن آمریکااندیش با ضدآمریکایی بودن تعریف میشود، هویت مییابد و به حرکت درمیآید. همه چیز را هم در خدمت آن قرار میدهد. معیار خوبی و بدی در نسبت با آمریکا تعریف میشود. اگر آمریکایی نباشد (در ساحت اندیشه) این ذهن از کار میافتد، فلج میشود و اعتبارش را از دست میدهد. سخن ایجابی مستقلی برای گفتن ندارد.
من نمیدانم دیگران چگونه میاندیشند، مسئول اندیشه و عمل دیگران هم نیستم. اما آمریکا برای من، در عرصه عمل، در نسبت با مانع یا کمک برای توسعه ایران تعریف میشود. آمریکا، نه فینفسه بلکه از آن جهت که ظرفیت تحریم و ضربه زدن به منافع ایران را دارد، و در مناسبات دیگری ممکن است کمکی به توسعه و حل مسائل ایران باشد، اهمیت دارد. اما منبع ارزشها و الگوی عمل نیست. در ساحت اندیشه هم، یک «مورد تاریخی» قابل بررسی مقایسهای برای شناخت و تحلیل جامعهشناختی است.
آمریکا یا هر کشور دیگری، برای من، الگو، معیار ارزیابی ارزشها یا درست و غلط کنش دولتها و پلیس نیست. من هویتم را از آمریکااندیشی، ضدیت با آمریکا یا نزدیک شدن به آن نمیگیرم، و به این جهت فکر میکنم آمریکاستیزان ایدئولوژیک ایرانی، بیش از امثال من ذهن، روح و هویتشان به بود و نبود آمریکا گره خورده است. آمریکا در عمق جان ذهن آمریکااندیش نشسته است و بیرون از دایره آمریکا نمیرود.
بیشتر بخوانید:
همان را بگویید که ما خوشمان بیایدرئیسی در چاهی افتاده که برای دولت روحانی کنده بودند /از مداح تا فعال سیاسی اصولگرا قیمت دلار را مسخره میکردن و حالا خود مضحکه شده اند
واکنش یک جامعهشناس به سخنان مهدی چمران درباره ساخت مسجد در پارک/ «برای اصولگرایان هیچ اعتراضی واقعیت ندارد»
216216
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902072